Groot Europees land aan de Zwarte Zee; hoofdstad Kyiv (Kiev). met een oppervlakte van ongeveer 603.700 km² ? ˜ 19,7 keer België. En met een inwonersaantal van ongeveer 36à38 miljoen in het land (en door oorlog en vluchtelingen sterk dalend t.o.v. pre-2022; pre-oorlog ~41–44 mln). Het land is geen klassieke kolonie; wel onder Polen-Litouwen, Rusland, Habsburgers, later USSR. En werd onafhankelijk: 24 augustus 1991 (referendum 1 dec. 1991).
Dit land was geen klassieke kolonie zoals in Afrika/ Azië. Het gebied werd door de eeuwen heen opgedeeld/bestuurd door grotere rijken:
Er was Christianisering van de Kyivse Roes’ (988): de Grootsvorst Vladimir liet zich dopen. De Byzantijnse (Oosters-orthodoxe) geestelijkheid introduceert de liturgie, scholen en kloosters. Vroege centra: Kyiv Pechersk Lavra (Grotklooster, 11e eeuw), Chernihiv, Volodymyr-Volynskyi. Latijns-katholieke aanwezigheid (Middeneeuwen–Nieuwe Tijd) was er vanuit de kant van Dominicanen/Franciscanen in stadskernen van Galicië/Volhynië (Lviv, Kamjanets-Podilsky). De Jezuïeten waren er ook (vanaf 16e–17e eeuw) in het Pools-Litouwse deel: met hun colleges in Lviv, Ostroh e.a. En het Oosters-katholiek gedeelte (Oekraïens Grieks-Katholiek) met de Unie van Brest (1596): deel van de orthodoxie erkent de paus, behoudt Byzantijnse ritus; Basiliënen worden belangrijke orde in opvoeding en missie (vooral in het westen).
Waarom was er missie? Evangelisatie van de Slaven (Byzantijnse invloed via Constantinopel), later confessionele competitie en hervormingsbewegingen in grensgebieden tussen orthodox en katholiek.
Evolutie van missiewerk gedurende de eeuwen heen: 11e–13e eeuw: sterke orthodoxe kerkopbouw (kloosters, kronieken, scholen).
Er was nogal armoede heel vroeg door lijfeigenschap, grensoorlogen en hongersnoden ? rurale armoede. Vanaf 1932–33: Holodomor (door mensen veroorzaakte hongersnood) eist miljoenen levens. En tijdens de Post-Sovjet jaren 1990 een diepe recessie en armoedespiek. Sinds 2014 (oorlog) en 2022 (grootschalige invasie): zware economische en humanitaire druk; regionale verschillen (oosten/ zuiden vs. westen/centrum) zijn groot.
Hardnekkige moeilijkheden omtrent missiewerk concentreerden zich rond Confessionele spanningen: orthodox (verschillende jurisdicties) vs. Grieks-katholiek vs. Latijns-katholiek/protestant. Men had ook last van Imperiale en van staatsdruk: tsaristische en Sovjet-repressie; confiscaties en censuur. Ook Oorlog en ontheemding brachten verwoesting van infrastructuur, migratie, trauma. Taal en cultuur waren soms moeilijk: meertaligheid (Oekraïens, Russisch, en een mix, en minderheden) vroeger en nu.
De eerste missieposten waren Oosters-orthodox: Kyiv (Pechersk), Chernihiv, Perejaslav, Halych. Maar er waren ook eerste missieposten van Latijnse en Jezuïeten-posten: Lviv, Kamjanets-Podilsky, Ostroh en andere stadskernen (meer kust- en handelsroutes in het zuiden pas later, na Russische expansie naar de Zwarte Zee).
CICM (Scheut) had geen eigen missie of provincie in Oekraïne. In Oekraïne werd het katholieke werk gedragen door de Oekraïense Grieks-Katholieke Kerk (Basiliënen e.a.) en door orden zoals jezuïeten, redemptoristen, salesianen, dominicanen, franciscanen, en diverse congregaties actief in Caritas en parochiepastoraat.
Zutendaalse missionarissen Op een rijtje...
Op de wereldkaart...
Missiewerken/Missieleven
Artikels