Broeder Jean Valee

Genk 1929   Genk 1979 Loppem 1949  Congo: 1955 - 1979

Broeder Jean Valee was de tweede uit een gezin van 10 kinderen. Hij leerde van zijn ouders erken en bidden. In de zesde Latijnse belandde hij bij de Paters van het Heilig Hart in Lanaken Voor twee zaken leek broeder Jean niet geschikt te zijn: om Latijn te leren en om te zingen. Iets wat een pastoor of pater indertijd zeker moest kennen om 'een roeping' te hebben. Hij trok dan maar terug naar zijn ouders in Waterschei en werd daar lid van de KAJ-beweging. Tijdens de oorlog was hij met paard en kar in en rond Genk onderweg als groentehandelaar terwijl zijn vader in de mijn werkte. Broder Jean was voorbestemd om ook mijnwerker te worden maar het volgen van avondlessen zette hem op weg naar een 'roeping'. Hij trok naar Loppem in West-Vlaanderen, waar de priesters van het Heilig Hart hun noviciaat hadden. Daar koos hij welbewust voor de naam van broeder Joannes. Hij leerde er allerhande beroepen en vaardigheden. In 1955 zetten hij de stap naar het missionaris-zijn en kwam hij aan in Kisangani in Congo met een diploma van drukker, hoge onderscheiding.

Constructie aan de kathedraal.


Met E.P. Guykens aan de watervallen, Stanleyville

Hij werkte hard en leerde veel van zijn voorgangers. Hij was drukker en tekenaar maar de bisschop had zomaar van de ene op de andere dag een bouwer nodig. Broeder Jean sleepte een stapel stenen naar zijn kamer en oefende en oefende... Wat in 1958 nog zijn eerste 'kiekenkot' was, werd in de jaren 1973 tot 1976 de Lieve-Vrouwe-Kathedraal van Kisangani, waarin broeder Joannes zowel zijn geloof als zijn talent van bouwer-drukker uitte. Ontwikkelingswerk van eenvoudige maar degelijke kwaliteit.

Daarna werd hij de drukkerij weer zijn zorgenkind. “Ik ben broeder-directeur”, lachte hij dan en dat betekende dat hij met alles bezig was. Hij las veel, studeerde en bleef bij. Hij bad ook veel en had de charismatische beweging ontdekt. Dat werd ook zijn sterkte in de korte ziekte die hem in 1979 zo onverwacht terug naar de Limburgse heide bracht. Zijn confraters in Congo zouden Jan of jantje, zoals ze hem omgedoopt hadden, niet meer terugzien. Voor zijn familie was broeder Jean altijd broeder Jean gebleven. Hij bouwde in Kisangani een kathedraal als een monument van Gods liefde. Het levenswerk van Jean was de kathedraal van zijn eigen leven, voltooid op 30 september 1979. Broeder Jean Valee werd begraven in Zutendaal, waar zijn familie woonde en dat al vele jaren zijn thuisbasis was.

Broeder Jean Valée in zijn drukkerij.